Relacje między Polakami a Ukraińcami ewoluują. Z najnowszego „Barometru Polskiego Rynku Pracy” Personnel Service wynika, że niemal 9 na 10 Ukraińców dobrze ocenia sytuację zawodową w Polsce, ale ich sentyment do Polaków słabnie – obecnie 64,25% ma pozytywną opinię, a osiedlić się w naszym kraju planuje tylko co siódma osoba. Z kolei wśród Polaków można zaobserwować wzrost neutralnych i negatywnych postaw wobec Ukraińców. Pozytywnie ich obecność ocenia niespełna co czwarta osoba. Nadal jednak Polska pozostaje kluczowym krajem zatrudnienia dla obywateli Ukrainy.
– Od początku wojny Polska stała się dla Ukraińców nie tylko miejscem pracy, ale także schronieniem. Szczególnie kobiety i dzieci mogły liczyć na ogromne wsparcie, co znajduje odzwierciedlenie w wynikach badania, bo Ukrainki częściej niż mężczyźni postrzegają Polskę pozytywnie. Jednak po dwóch latach widać stopniowe zmiany w relacjach między Polakami i Ukraińcami. Początkowa fala solidarności ustępuje miejsca codziennym wyzwaniom – zarówno w sferze społecznej, jak i gospodarczej – mówi Krzysztof Inglot, ekspert rynku pracy, założyciel Personnel Service.
Ukraińcy cenią polski rynek pracy, ale zachowują dystans
Polska niezmiennie pozostaje atrakcyjnym miejscem zatrudnienia dla Ukraińców – aż 88% z nich dobrze lub bardzo dobrze ocenia sytuację na rynku pracy. Stabilność gospodarcza, niski poziom bezrobocia oraz bliskość kulturowa i językowa sprawiają, że Polska wciąż jest jednym z głównych kierunków migracji zarobkowej w UE dla Ukraińców. Mimo to stopniowo maleje poziom pozytywnego nastawienia naszych wschodnich sąsiadów do Polski i Polaków – dziś wynosi 64,25%, co oznacza spadek o 6 pkt proc. w porównaniu do wcześniejszej edycji badania. Nadal można zaobserwować, że kobiety znacznie częściej niż mężczyźni postrzegają Polskę pozytywnie (69,1% vs. 56,3%), co może wynikać z szerokiego wsparcia, jakie otrzymały po wybuchu wojny. Rośnie też grupa Ukraińców, którzy mają neutralne nastawienie – obecnie to 32,75%, czyli o 6 pkt proc. więcej niż rok temu.
Choć Polska pozostaje atrakcyjnym krajem do pracy, niewielu Ukraińców myśli o osiedleniu się tu na stałe. Zaledwie 14% rozważa taką możliwość, co potwierdza, że dla większości Ukraińców Polska jest raczej miejscem tymczasowego zatrudnienia niż długoterminowej relokacji.
Polacy wciąż pozytywnie, ale z rezerwą wobec Ukraińców
Nastroje Polaków wobec ukraińskich pracowników ulegają zmianie. Większość społeczeństwa (48%) ma wobec nich neutralne nastawienie – jak wynika z „Barometru Polskiego Rynku Pracy” Personnel Service. Jednak wyraźnie maleje odsetek osób o pozytywnym stosunku, ponieważ obecnie wynosi 23%, co oznacza spadek aż o 12 pkt proc. w porównaniu z ubiegłym rokiem. Jednocześnie 24% Polaków deklaruje negatywne lub zdecydowanie negatywne podejście, a to wzrost o 6 pkt proc.
Wśród głównych przyczyn zmiany nastawienia można wymienić obawy o rynek pracy i wynagrodzenia. Choć tylko 18% Polaków boi się utraty pracy na rzecz Ukraińców, to już 41% uważa, że ich obecność spowalnia wzrost płac. Z kolei 32% nie dostrzega takiego efektu, a 28% nie ma wyrobionej opinii na ten temat.
– Polacy mają dużą świadomość sytuacji. Wiedzą, że nie ma dziś silnej konkurencji o miejsca pracy, a pracownicy z Ukrainy wypełniają głównie te luki, których nie są w stanie zapełnić Polacy. Jednocześnie ich obecność rzeczywiście może wpływać na spowolnienie tempa wzrostu wynagrodzeń, choć trudno powiedzieć, czy pracodawcy byliby w stanie wytrzymać większą presję płacową. Pewna erozja nastrojów wśród pracowników to naturalne zjawisko w otoczeniu niepewności ekonomicznej, ale warto podkreślić, że nadal większość Polaków ma neutralne lub pozytywne nastawienie do Ukraińców – podsumowuje Krzysztof Inglot z Personnel Service.
Metodologia badania
Badanie pracowników i pracodawców w Polsce przeprowadzono na ogólnopolskim panelu badawczym Ariadna metodą CAWI (Camputer-Assister Web Interview).
Pracodawcy: Próba wynosząca N=329 firm (ok. 100 firm małych zatrudniających do 10 pracowników, ok. 100 firm średnich zatrudniających10-49 pracowników oraz ok. 100 firm dużych zatrudniających 50-249 pracowników). Badanie realizowane w dniach 20-28 stycznia 2025roku.